۱. سنگ آهن چیست؟
سنگ آهن یک نوع سنگ معدنی حاوی اکسیدهای آهن است که ماده اولیه اصلی برای تولید آهن و فولاد محسوب می‌شود. این سنگ در طبیعت به اشکال مختلفی یافت می‌شود و بسته به میزان خلوص و ترکیبات آن، برای صنایع مختلف قابل استفاده است.
۲. انواع سنگ آهن
سنگ آهن معمولاً به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
• هماتیت (Fe₂O₃): رایج‌ترین نوع سنگ آهن با رنگ قرمز تا قهوه‌ای، دارای خلوص بالا و به‌راحتی قابل احیا در کوره بلند.
• مگنتیت (Fe₃O₄): دارای خاصیت مغناطیسی قوی، رنگ سیاه، درصد آهن بالا، اما فرآوری پیچیده‌تر نسبت به هماتیت.
سایر انواع کمتر رایج شامل لیمونیت (FeO(OH)·nH₂O) و سیدریت (FeCO₃) هستند که به دلیل خلوص پایین، کمتر در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۳. معادن مهم سنگ آهن در جهان و ایران
جهان: بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ آهن شامل استرالیا، برزیل، چین، هند و روسیه هستند.
ایران: معادن مهم سنگ آهن ایران عبارتند از:
• معدن گل‌گهر (کرمان)
• معدن چادرملو (یزد)
• معدن سنگان (خراسان رضوی)
۴. روش‌های استخراج و فرآوری
استخراج سنگ آهن به دو روش انجام می‌شود:
• روباز: در معادن سطحی با استفاده از ماشین‌آلات سنگین
• زیرزمینی: در معادنی که ذخایر در اعماق زمین قرار دارند
پس از استخراج، فرآوری سنگ آهن شامل مراحلی مانند خردایش، جداسازی مغناطیسی، فلوتاسیون و گندله‌سازی است تا سنگ‌آهن با عیار مناسب برای تولید فولاد آماده شود.
۵. کاربردهای سنگ آهن
• تولید فولاد (بیش از ۹۸٪ سنگ آهن استخراجی به این صنعت اختصاص دارد)
• صنایع خودروسازی، ساختمانی، ساخت ریل و کشتی‌سازی
• تولید آهن‌اسفنجی و چدن
۶. قیمت و بازار جهانی سنگ آهن
قیمت سنگ آهن تحت تأثیر عواملی مانند تقاضای جهانی (به‌ویژه از سوی چین)، هزینه‌های حمل‌ونقل، نرخ دلار و سیاست‌های زیست‌محیطی متغیر است.
۷. چالش‌ها و آینده صنعت سنگ آهن
• مشکلات زیست‌محیطی (آلودگی هوا و مصرف بالای آب در فرآوری)
• افزایش هزینه‌های استخراج و کاهش ذخایر پرعیار
• رشد فناوری‌های بازیافت و جایگزین‌های فولاد در برخی صنایع
